Poperinge werkte in 2017 al een langetermijnvisie uit voor de toekomst van de parochiekerken. Het plan was intussen aan een grondige herziening toe. Na uitgebreid overleg met het centrale kerkbestuur en de kerkraden liet de stad het kerkenbeleidsplan 2025-2030 begin mei valideren door het Bisdom Brugge.
Vanaf 2025 moet iedere stad of gemeente in Vlaanderen een goedgekeurd kerkenbeleidsplan hebben, dat het lokale bestuur samen met het centrale kerkbestuur schrijft. Sinds de opmaak van het eerste beleidsplan in 2017 maakte Poperinge voor een aantal kerkgebouwen al een beheersplan op, in functie van onroerend erfgoed. Heel wat investeringen, restauraties en herstellingen werden uitgevoerd, waarvan sommige via erfgoedsubsidies. In 2024 startte de stad een traject om tot een aangepast kerkenbeleidsplan voor 2025-2030 te komen.
Mogelijkheden per locatie
Het plan bespreekt per kerk welke mogelijkheden er zijn. Voor vier kerken start Poperinge een onderzoek naar een concrete nevenbestemming – dit naast het blijvend gebruik voor de eredienst. Dat zijn de kerkgebouwen in Watou, Roesbrugge, Reningelst en de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Concreet gaat de stad tegen eind 2027 samen met de lokale gemeenschap (kerkbestuur, bewonersplatform, geïnteresseerde burgers) op zoek naar mogelijkheden om het kerkgebouw zo goed mogelijk uit te rusten voor socio-cultureel gebruik (Reningelst), een kunstkerk (Watou), een erfgoeddepot en socio-culturele activiteiten (Onze-Lieve-Vrouwekerk) en een uitkijktoren/socio-culturele activiteiten (Roesbrugge).
Zes andere kerkgebouwen (Sint-Bertinuskerk, Sint-Janskerk, Sint-Martinuskerk Haringe, Sint-Victorkerk Proven, Sint-Janskerk Sint-Jan-ter-Biezen en de Sint-Blasiuskerk Krombeke) houden hun functie voor erediensten. Er wordt wel maximaal gestreefd naar valorisatie, waarbij verenigingen of organisatoren het gebouw ook kunnen gebruiken voor activiteiten, lezingen, tentoonstellingen …. Op die manier zijn ook deze kerkgebouwen maximaal ter beschikking van de lokale gemeenschap.
Voor de kapel in ’t Vogeltje start een studieopdracht voor een herbestemming richting socio-cultureel gebruik. Eenmaal deze onderzoeksfase afgerond is en de nodige voorbereidingen tot renovaties/aanpassingen klaar zijn, wordt de kapel aan de eredienst onttrokken. Dit werd al voorgesteld in het kerkenbeleidsplan van 2017.
In Abele voert de stad verdere besprekingen met de gemeente Boeschepe en de Franse autoriteiten, op basis van het recente project ‘DNA van het dorp’. De kerk valt immers wel onder Bisdom Brugge maar heeft haar locatie op grondgebied Frankrijk, wat het dossier complexer maakt.
Open kerken
Binnen het nieuwe kerkenbeleidsplan zijn ook een aantal algemene ambities geformuleerd die gelden voor alle kerkgebouwen in Poperinge. Zo wil Poperinge dat alle kerken tegen eind 2026 deel uitmaken van het netwerk ‘Open kerken’. In samenspraak met de respectievelijke kerkbesturen bekijkt de stad hoe ze de kerkgebouwen maximaal toegankelijk kan maken. Als stilteplek voor de lokale gemeenschap, als rustpunt voor passanten of als toeristisch bezoekpunt.
Vanuit de geest van ‘Open kerk’ komen in elk kerkgebouw infokasten of panelen met de geschiedenis van de kerk. In deelgemeenten is er ook plaats voor de geschiedenis van het dorp.
Om de kerkgebouwen maximaal te valoriseren, krijgen die de komende jaren een basisuitrusting met bijvoorbeeld tafels en stoelen. Zo kunnen er naast de eredienst ook vlot andere, passende activiteiten plaatsvinden.
Aanpak en timing
Na de zomer van 2025 worden diverse initiatieven genomen om het nieuwe kerkenbeleidsplan uit te voeren of verder voor te bereiden. Overleg met kerkbesturen, bewonersplatform en gebruikers zal de basis vormen.
